Bizden Haberler

LEASEBACK

Sell & Leaseback İşlemlerinde

KDV ve Kurumlar Vergisi İstisnası

02.08.2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6495 Sayılı “Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile birlikte uygulamada "sat ve geri kirala (sell and leaseback)" işlemlerine ilişkin vergisel düzenlemeler yapılmıştır.

“Sat ve Geri Kirala” İşlemi Nedir ?

Şirketlerin finansman sağlama yöntemi olarak kullandığı “sat ve geri kirala” işlemi, şirketin üzerine kayıtlı amortismana tabi malların Leasing firmasına satıldıktan sonar tekrar kiralanması işlemidir. Kiralama süresi sonunda satılan mallar tekrar kiracıya devredilmektedir. Gayrimenkul, ikinci eli değerli olabilecek makine ekipman ve iş makineleri sözleşmeye konu olabilecektir. 

Şirketlere Nasıl Bir Avantaj Sağlıyor ?

Öncelikle belirtmek gerekir ki “sat ve geri kirala” uygulamasının en büyük avantajı iyi bir finansman yöntemi olmasıdır. Örneğin; işletme aktifinde kayıtlı gayrimenkullerin bir kısmı işletmenin ticari faaliyetinde doğrudan mal ya da hizmet üretiminde kullanılmıyor, sadece yatırım amacıyla alınmış ya da faaliyette kullanma amacıyla alınmış ancak zaman içinde söz konusu faaliyette kullanılamayıp atıl durumda kalmışsa söz konusu varlıklar bu yöntemle işletme faaliyetlerini aksatmadan paraya çevrilebilmektedir.

Finansal Kiralama Mevzuatının Konuya Yaklaşımı

6361 Sayılı “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu”nun 13.12.2012 tarihinde yürürlüğe girmesinden önce “sat ve geri kirala” işlemleri finansal kiralama şirketleri tarafından pek tercih edilmemekte idi. Mülga 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu’nun 4. Maddesinde yer alan “sözleşme” tanımının “sat ve geri kirala” işlemine imkan verecek şekilde yeterince açık olmaması bu yöntemin Yargıtay ve Danıştay kararlarında eleştirilmesine neden oluyordu.

Ancak 6361 sayılı kanunla beraber finansal kiralama sözleşmesi, ihtiyaç duyulan malların;

-Üçüncü bir kişiden,

-Bizzat kiracıdan finansal kiralama şirketince satın alınarak,

-Veya başka bir suretle temin edilerek,

Kullanımının bir bedel karşılığında kiracıya devredilmesi şeklinde tanımlanmış ve böylece kiralamaya konu olan malın bizzat kiracıdan temin edilmesi imkanı getirilmiştir. Böylelikle uluslararası uygulamada yaygın bir finansman yöntemi olan “sat ve geri kirala” işleminin yapılabilmesine olanak sağlanmıştır. 

6495 Sayılı Kanunla Yapılan Yeni Düzenleme ile

 “Sat ve Geri Kirala” İşlemlerine Getirilen

Vergisel Avantajlar

Yapılan yasal düzenlemede KDV Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nda aşağıda yer alan ilaveler/değişiklikler yapılmıştır.

6495 Sayılı Kanunla KDV Kanunu’na İlave Edilen Bent

6495 Sayılı Kanunla KV Kanunu’nun 5/1-e Maddesinde Yapılan Değişiklik

MADDE 29 – 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 17 nci maddesinin dördüncü fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir. “y) 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında; finansal kiralama şirketlerince bizzat kiracıdan satın alınıp geriye kiralanan taşınmazlara uygulanmak üzere ve kiralamaya konu taşınmazın mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda kiracıya devredilecek olması koşulu ile kiralanmaya konu taşınmazların kiralayana satılması, satan kişilere kiralanması ve devri.”

MADDE 42 – 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinin birinci paragrafındaki parantez içi hükmü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(Taşınmazların; kaynak kuruluşlarca, kira sertifikası ihracı amacıyla varlık kiralama şirketlerine satışı ile 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, finansal kiralama şirketlerine satışı ve varlık kiralama ile finansal kiralama şirketlerince taşınmazın devralındığı kuruma satışından doğan kazançlar için bu oran %100 olarak uygulanır ve bu taşınmazlar için en az iki tam yıl süreyle aktifte bulunma şartı aranmaz. Ancak söz konusu taşınmazların; kaynak kuruluş, kiracı veya sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilememesi hâli hariç olmak üzere, varlık kiralama veya finansal kiralama şirketi tarafından üçüncü kişi ve kurumlara satılması durumunda, bu taşınmazların kaynak kuruluşta veya kiracıdaki varlık kiralama veya finansal kiralama şirketine devirden önceki kayıtlı değeri ile anılan kurumlarda ayrılan toplam amortisman tutarı dikkate alınarak satışı gerçekleştiren kurum nezdinde vergilendirme yapılır.).”

Kdv ve Kurumlar Vergisi İstisnası

Buna göre taşınmazların “sat ve geri kirala” yöntemiyle; ilk satışı, kiralanması ve geri devir işlemleri KDV’den istisna edilmiştir. Bununla birlikte söz konusu taşınmazın iki tam yıl süreyle aktifte bulunma şartı aranmaksızın satışından doğan kazancın %100’ü kurumlar vergisinden istisna edilmektedir.

Damga Vergisi İstisnası

6361 sayılı Kanun kapsamında 13.12.2012 tarih ve 28496 sayılı Resmi Gazete’nin 37. maddesinde;

“Finansal kiralama sözleşmeleri ve bu sözleşmelerin devrine ve tadiline ilişkin kâğıtlar ile bunların teminatı amacıyla düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden, bu kâğıtlarla ilgili yapılacak işlemler harçtan müstesnadır.”

Tapu Harcı İstisnası

6361 sayılı Kanun’un 37/2.maddesi ise aşağıdaki gibidir:

“Satıp geri kiralama yöntemi ile yapılan kiralama sözleşmeleri kapsamında kiralanan taşınmazların sözleşme süresi sonunda kiracı adına tapuya tescili tapu harcından müstesnadır.”

6361 sayılı Kanun’un Tapu Harcı İstisnası Değiştirilen Hükümler

MADDE 51 – (1) 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununun Tapu ve Kadastro işlemlerinden alınacak harçlar başlıklı (4) sayılı tarifesinin “I-Tapu işlemleri” bölümünün yirminci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.

“g) Satıp geri kiralama yöntemi ile gerçekleştirilen kiralama sözleşmeleri kapsamında kiracı tarafından sözleşme süresi sonunda geri alınmak kaydıyla kiralanan taşınmazların kiralayana satışı sırasında devredenden (Taşınmazın herhangi bir şekilde kiracı tarafından geri alınmamasının tespiti durumunda ilgililerden (a) bendindeki oran ile bu bentteki oran arasındaki farka tekabül eden harç tutarı 213 sayılı Kanun hükümlerine göre gecikme faizi ile birlikte alınır.) Binde 3,96.”

Kısaca, satıp geri kiralama yöntemi ile kiracı tarafından geri alınmak kaydı ile finansal kiralama şirketlerine satılan taşınmazların devreden ve devralandan ayrı ayrı alınması gereken tapu harcı tutarı, sadece devreden tarafından satışın gerçekleştiği tarihteki geçerli oran üzerinden indirimli olarak ödenmektedir. Ancak kiralanan taşınmazın sözleşme süresi sonunda kiracıya devrinde ise tapu harcı ödenmemektedir.

Yukarıdaki değiştirilen madde hükmüne göre; tapu harcı ve damga vergisi istisnasının şartı ise kira süresi sonunda geri alınmak kaydıyla taşınmazın kiralanmasıdır. Taşınmazın kiralama işleminden vazgeçilmesi veya kira süresinin sonu beklenilmeden taşınmazın tapuda tescil işlemi gerçekleştiği takdirde istisna edilen harç tutarları gecikme faizi ile birlikte geri ödenmesi gerekmektedir.

Ancak;

 KDV ve Kurumlar Vergisi istisnasının uygulanabilmesi için taşınmazın 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında finansal kiralama şirketlerince bizzat kiracıdan satın alınıp geriye kiralanması, kiralamaya konu taşınmazın mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda kiracıya devredilecek olması ve kiralanmaya konu taşınmazın kiralayana satılması, satan kişilere kiralanması ve devri koşulu aranmaktadır.

6361 Sayılı “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ve buna paralel olarak 6495 sayılı kanunla yapılan vergisel düzenlemeler neticesinde “sat ve geri kirala” işlemlerinin önümüzdeki günlerde artacağını ve şirketlerin finansman ihtiyaçlarına önemli katkılarda bulunacağını söyleyebiliriz.